Nederland telt zo’n 300 bedrijfsmaatschappelijk werkers die via Registerplein geregistreerd staan. Binnen de organisatie waarvoor zij werken zijn zij de expert in psychosociale arbeidsbelasting. Niet iedere grote organisatie heeft een bedrijfsmaatschappelijk werker (BMW’er) in dienst; sommigen volstaan met een arbodienst. ‘Vaak wordt het  bedrijfsmaatschappelijk werk gezien als een luxe’, vertelt Bianca Hesse. ‘Maar eigenlijk is het een teken van goed werkgeverschap. Wij BMW’ers zijn breed opgeleid en zitten vaak lang in het vakgebied, waardoor we veel ervaring hebben. ’ Als BMW’er is ze meervoudig partijdig, omdat ze zowel vanuit de belangen van de bedrijfsvoering denkt, als vanuit de individuele medewerker.

Gespreksvormen

Hesse vindt het prettig dat ze als zelfstandige veel vrijheid heeft in de manier waarop ze haar werk inricht. Ze bepaalt zelf welke methode ze inzet en hoeveel gesprekken er nodig zijn. Inhoudelijk bevalt de veelzijdigheid haar. ‘De hulpvraag is heel divers, van mensen die moeite hebben om werk en privé te scheiden, een medewerkster die moeite heeft met overgangsklachten tot iemand die met te hoge werkdruk kampt. Ook geef ik soms voorlichting of een workshop.’ Ze werkt vaak oplossingsgericht, waarbij medewerkers aan zelfreflectie doen en aan opdrachtjes werken.

‘Ook sociaal werkers, die werknemer zijn, zouden meer van onze expertise gebruik kunnen maken’

Ze maakt gebruik maakt van gespreksvormen uit Acceptance and Commitment Therapy (ACT) en voice dialogue. ‘Soms lijkt mijn werk meer op therapie dan op maatschappelijk werk. Dankzij mijn lange ervaring ben ik in staat inhoudelijk goede gesprekken voeren, waar medewerkers veel aan hebben.’ Ze beschrijft een geschil over werktijden tussen een medewerker en een leidinggevende.

De medewerker werkte veel thuis vanwege zijn persoonlijke en medische situatie. Hij begon al om 6 uur ’s ochtends, zodat hij ’s middags kon rusten. Toen zijn nieuwe leidinggevende meedeelde dat hij voortaan pas om 7 uur mocht beginnen, was hij in alle staten. Hesse: ‘Hij is bij de ondernemingsraad geweest en de vertrouwenspersoon. Eigenlijk hebben hij en zijn leidinggevende hierover nooit een normaal gesprek gevoerd. Ik heb ervoor gezorgd dat zij zich meer verdiepen in elkaars behoeften. Inmiddels hebben ze een maatwerkoplossing gevonden.’

Lekker zakelijk

Tijdens haar opleiding maatschappelijk werk en dienstverlening leek welzijnswerk Hesse een beetje ‘een softe bedoening’. ‘Ik wilde als 18-jarige liever een zakelijker doelgroep, met een ander type problematiek: zakelijker, concreter, duidelijker. Toen ik een module over BMW volgde, dacht ik: dít is het.’ Die verwachting is uitgekomen. Ze werkt graag met werkende mensen. Een zeer uiteenlopende groep, variërend van schaal 6 tot en met schaal 12. Goed kunnen netwerken is een vereiste in haar werk. ‘Bij een langere opdracht zoek ik meteen contact met de hr-manager, de leidinggevende, de bedrijfsarts en de verzuimcasemanager, zodat we periodieke signalen kunnen delen en samen optrekken’, zegt Hesse. Wanneer zo’n opdracht ook structurele gespreksvoering met medewerkers

behelst, maakt ze jaarverslagen waarin ze veelgenoemde problemen in de bedrijfscultuur en oorzaken van verzuim benoemt. De aanbevelingen die zij doet, lopen uiteen. ‘Bij een transportbedrijf kaart ik bijvoorbeeld aan dat ze te weinig luisteren naar de werknemersbehoeften rondom roosters en planning; bij een administratieve organisatie dat de onderlinge bejegening beter kan. Chauffeurs werken heel zelfstandig, terwijl een administratie een soort kantoortuin is, waar heel andere onderwerpen leven.’

De werkvloer vormt een mini-maatschappij, waar ook trends uit de samenleving doordringen. Hesse somt op: veel echtscheidingen, de sterke invloed van sociale media, generaties X en Y met hun verschillende kijk op work-life balance, de grote groep thuiswerkers. ‘Thuiswerken levert soms discussies op als: maak je wel je uren? De ene organisatie stelt daarvoor richtlijnen op, de ander niet. Ik zeg altijd: je moet goed kijken wat bij je organisatie past.’

Hesse wordt als BMW’er vaak ingezet als overbrugging voor medewerkers die voor therapie op de wachtlijst staan. Soms komt ze schrijnende situaties tegen. ‘Bij mensen met psychiatrische problemen die op de wachtlijst staan kan dat soms echt zorgelijk zijn als ze ontsporen, automutileren of een verslaving hebben. Ik begeleidde eens een medewerker die met verzuim was vanwege een depressie. Toen hij een tijdje niet bereikbaar was, maakte ik me zorgen. Ik kende zijn netwerk niet en was zijn enige lijntje met iets van zorg.’

Functiegroep BPSW

Dit soort problemen bespreekt Hesse met de functiegroep BMW van de BPSW, waarvoor ze al jaren actief is. Maar ook hebben ze het over wat er zoal speelt aan organisatiehervormingen, bezuinigingen en werkwijzen in de organisaties waar ze werken. Als functiegroep zijn ze in het sectoroverleg met de grootste BMW-aanbieders ook betrokken bij het opstellen van het nieuwe expertiseprofiel voor hun beroepsvariant. ‘Daarnaast hebben we binnenkort voor het eerst sinds vijf jaar weer een congres. Het is goed om elkaar weer eens te treffen, want we werken best solistisch.

We willen informatie uitwisselen en ons vak beter uitdragen.’ Van hun expertise wordt niet altijd voldoende gebruik gemaakt. Ook bijvoorbeeld sociaal werkers die ergens in dienst zijn, en dat geldt voor zo’n 75 procent van de BPSW-leden, zouden vaker op zoek kunnen gaan naar de BMW’er hun eigen organisatie, zegt Hesse. ‘Veel gemeenten hebben ze. Als er geen BMW’ers zijn, kun je gebruikmaken van de arbodienst. Als sociaal werker denk je er misschien niet zo snel aan. Misschien heb je geen problemen op je werk, maar wil je bijvoorbeeld beter kunnen omgaan met dwingende personen, of steviger in situaties staan.
We zijn er ook voor je persoonlijke ontwikkeling.

Meer over het Bedrijfsmaatschappelijk werk-congres op 30 oktober