Applaudisseren voor anderen kunnen sociaal werkers als de besten. Dat doen zij in hun dagelijkse werk op tal van manieren. Ze geven waardering of complimenten.

Bijna één op vijf huishoudens in Nederland kampt met schulden. Die leiden in veel gevallen tot minder zelfvertrouwen en stress. Vaak belemmert schaamte mensen om actie te ondernemen. Mensen met ernstige financiële problemen zijn geneigd korte-termijnbeslissingen te nemen, waarmee ze hun situatie niet zelden alleen maar verslechteren. Een vicieuze cirkel dus, van armoede, schulden en schaamte.

Buitenlandse onderzoeken laten zien dat veel sociaal werkers denken dat hun beroep een negatief imago heeft. Hoe zit dat met sociaal werkers in Nederland? En hoe terecht zijn dergelijke aannames over de eigen reputatie eigenlijk?

'Ik werk als ouder-kindadviseur bij een wijkteam in Osdorp, een wijk in Amsterdam. Omdat de wachtlijsten bij Jeugdbescherming erg lang zijn, startten wij enige geleden met 'intensieve vrijwillige hulpverlening'. We zien cliënten binnen die pilot minstens één keer in de week en soms vaker, al naar gelang de problematiek. Maatwerk dus, waarbij een achterliggend doel is om een ondertoezichtstelling (OTS) te voorkomen.

Halverwege de jaren nul werkte ik aan de Erasmus Universiteit als bijzonder hoogleraar Patiëntenperspectief. Dat betekende dat ik mij verdiepte in ervaringsverhalen van patiënten en in het wel en wee van patiëntenorganisaties.

Het verschijnen van de nieuwe Beroepscode voor professionals in sociaal werk is een mooie aanleiding om te onderzoeken wat beroepsethiek is en hoe je er als professional in je dagelijks werk mee kunt omgaan. Desiree Weyburg sprak erover met ethica Marita van Rijs (MvR) en maatschappelijk werker Bart van Abeelen (BvA).

Wat zijn de grote maatschappelijke vraagstukken van onze tijd? En wat kan sociaal werk bijdragen aan de oplossing ervan? In de Verenigde Staten startte in 2016 een tienjarig project rond die vragen onder de titel 'Grand Challenges for Social Work and Society'. Jean Pierre Wilken stelt voor om in Nederland iets vergelijkbaars te doen.

Thomas Heyman reikte jongstleden november de Dries van Dantzig-penning uit. Die werd in het leven geroepen door RAAK, een actiegroep die er begin deze eeuw in slaagde om kindermishandeling op de politieke agenda te krijgen. Volgens Heyman is actie voeren nog steeds hard nodig.

Veel sociaal werkers signaleren structurele oorzaken van sociale problematiek en zien kansen daar iets mee te doen. Toch blijven ze uitsluitend doen wat ze altijd al deden: het ondersteunen van mensen met sociale problemen. Soms knaagt dat. Een bijzondere kaartenset kan helpen bij verandering daarin.

Is politiserend sociaal werk in de zin van sociaal activisme een kernonderdeel van de professie sociaal werk? Jan Willem Bruins vindt van niet en beargumenteert hieronder waarom.

Sociaal werkers moeten beleid implementeren conform wet- en regelgeving én responsief zijn naar hun cliënten. Hoe bewegen ze zich tussen rationele besluiten, morele overwegingen en eigen opvattingen over wat een goed leven is? En wat is de invloed van organisatiecultuur daarop?

Een van de speerpunten van sociaal werk is sociale cohesie. Dit is een erg brede opdracht waar we soms maar kleine steentjes aan kunnen bijdragen. Veel kleine steentjes samen kunnen echter een mooi bouwwerk vormen. Vanuit die gedachte willen wij lezers die naar aanleiding van onze recensies besluiten een boek te kopen vragen dat te doen bij de lokale boekhandel. Bij vrijwel alle boekwinkels kun je ook online boeken bestellen. Steun de lokale boekhandel en draag bij aan een mooi boekenaanbod in je eigen buurt!

De toeslagenaffaire werd in het eindrapport van de parlementaire commissie die er onderzoek naar deed, omschreven als een 'ongekend onrecht', door de staat gepleegd jegens haar burgers. Een schrijnend aspect ervan is de uithuisplaatsing van ten minste 1115 kinderen uit gedupeerde gezinnen. Of die uithuisplaatsingen allemaal direct verband houden met de onterechte verdenking van fraude, wordt nog onderzocht.

Ik hoop dat de verrassende benoeming van topwetenschapper Robbert Dijkgraaf als nieuwe minister van hoger onderwijs ook iets gaat betekenen voor de eroderende kenniscultuur van het hoger beroepsonderwijs, waaronder die voor sociaal werkers.