Een paar cijfers uit onze hoofdstad. Volgens de dienst Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS) hebben zo'n 50.000 Amsterdammers schulden die zijzelf als problematisch beschouwen.

Afgelopen 11 november werd op het symposium De Agenda van het Sociaal Werk de Van Dantzig-penning 2021 uitgereikt aan Ted Kloosterboer van de stichting Praat.

Zowel in het beleid om armoede tegen te gaan als in maatschappelijke denkbeelden over armoede zijn een aantal zaken ten goede veranderd. Dat betekent niet dat we nu wel op onze handen kunnen gaan zitten. Het aantal huishoudens dat met armoede en schulden kampt, stijgt immers nog steeds. Roeland van Geuns en Mirre Stallen zetten uiteen wat er volgens hen nog meer nodig is om daadwerkelijk een eind te maken aan armoede en schuldenproblematiek.

'Ik werk sinds 2012 in de schuldhulpverlening. Ik ben een tijdje teamcoördinator geweest, maar sinds februari zit ik weer in de uitvoering. Gemiddeld heb ik zo'n dertig tot vijftig cliënten in portefeuille: mensen met achterstanden in het betalen van vaste lasten, mensen bij wie het water dreigt te worden afgesloten of bij wie beslag gelegd is op de bankrekening, gezinnen die dreigen uit hun huis gezet te worden. Het zijn niet alleen mensen die toch al kwetsbaar waren die in de armoede raken; ook een succesvolle ondernemer met een riant salaris kan door een samenloop van omstandigheden bij de schuldhulpverlening terechtkomen.

Volgens het onlangs verschenen SCP-rapport Verschil in Nederland wordt de structurele ongelijkheid tussen sociale groepen in Nederland steeds groter. Het toeslagensysteem heeft bijvoorbeeld een complexiteit die voor burgers die ervan zouden moeten profiteren te groot is.

Sociaal werkers bieden burgers vaak houvast op een deelgebied van het leven. Daarbij gaan zij er soms onbedoeld aan voorbij dat die deelgebieden deel uitmaken van een groter geheel dat volledig ontregeld kan zijn door chronische stress. Stress-sensitief werken is gericht op 'integrale hulp om het leven duurzaam te transformeren'. Wat is stress-sensitief werken en wat vraagt het van sociaal werkers en de organisaties waarvoor zij werken?

Ismail Jopek begon als vrijwilliger en is nu betaald medewerker bij het Leefkringhuis in Amsterdam-Noord. De twee voedselbanken in het Leefkring-huis werken met een 'meer dan voedsel alleen'-beleid. 'Armoede kan ieder mens overkomen.'

Hoe maak je mensen die dat zelf niet kennen bewust van de impact van armoede? Ervaringsdeskundige bewoners in Zwolle bedachten een Beleefhuis. 'De meeste ideeën die leven over arme mensen zijn vooroordelen.'

Wat kunnen sociaal werkers doen tegen armoede? Radboud Engbersen en Jurriaan Omlo onderzochten het voor de Tintengroep. De welzijnsorganisatie opereert onder meer in de Veenkoloniën, een achterstandsgebied bij uitstek.

'Armoede is geen individueel, maar een maatschappelijk probleem. Het tast de veerkracht en de saamhorigheid in de samenleving aan,' zegt Tim 'S Jongers. 'De bewering dat het altijd een gevolg is van individueel handelen, is net zo onzinnig als zeggen dat alle politici zakkenvullers zijn.'

Carinda Jansen is betrokken bij actie-onderzoek waarbij ouders met weinig geld leren hun kinderen goed met geld te laten omgaan. Een verslag.

In Nederland groeit één op de dertien kinderen op in armoede. Het beëindigen van armoede is een van de ontwikkelingsdoelstellingen die de Verenigde Naties zich in 2015 stelden. Nederland formuleerde als doel om kinderarmoede tussen 2015 en 2030 te halveren. Sociaal werkers spelen een belangrijke rol in het bereiken daarvan.

Wat kun je als sociaal werker leren van uitspraken in het tuchtrecht? Daarover lees je in de rubriek Tuchtrecht. Deze aflevering gaat over een zaak rond de Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld. Zorgvuldigheid is vereist, zowel bij de reden van een melding als de wijze waarop de stappen worden gevolgd. Dat dit niet alleen misgaat bij jeugdprofessionals, blijkt uit een vergelijkbare tuchtklacht tegen een gynaecoloog in het medisch tuchtrecht.

In deze rubriek besteedden we al vaker aandacht aan armoede of daaraan verwante onderwerpen. Voor mensen die nu al moeite hebben om rond te komen, doen zich nieuwe bedreigingen voor. De gevolgen van de coronapandemie zijn voelbaar in de prijzen van allerlei producten. Wonen wordt steeds duurder en ook zijn er zorgen over de stijgende energieprijzen. Hoog tijd om nog eens te bekijken wat de overheid doet om de armoede in Nederland te bestrijden. Een overzicht van een aantal belangrijke wetten.

Omwille van fatsoen is de titel van de sublieme studie van Willemijn van der Zwaard naar de risico’s van ‘institutionele vernedering’ in de Nederlandse verzorgingsstaat. Er is op dit moment mede door de toeslagenaffaire terecht veel aandacht voor ‘institutionele vernedering’ door overheidsinstanties. Het onderzoek van Van der Zwaard was echter al gestart voordat de toe- slagenaffaire bekend werd. Het is vooral één van de belang- rijkste onderzoeken naar de effecten van de decentralisaties vanaf 2015. De decentralisaties beoogden onder andere zorg en welzijn dichter bij cliënten en bewoners te organiseren. Professionals zouden meer discretionaire ruimte krijgen om vaker te kunnen doen wat echt nodig is. Dat moesten zij doen vanuit een nieuwe normatieve ideologie met bijna betekenisloze begrippen als ‘zelfredzaamheid’, ‘eigen kracht’ en ‘zelfregie’. Dat alles in een context van bezuinigingen. Daardoor kwam er van meer discretionaire ruimte niet zo veel terecht.