Weet u het nog? In aanloop naar de decentralisering in 2015 was de aloude kritiek op het functioneren van de verzorgingsstaat weer helemaal terug van weggeweest: onbetaalbaar, problematisch, een sta-in-de-weg voor meer zelfredzaamheid in de samenleving.

De verzorgingsstaat is bedoeld om voor iedereen een menswaardig bestaan mogelijk te maken. Maar diezelfde verzorgingsstaat toont zich ook vaak abstract, technocratisch en ver weg van mensen die hulp nodig hebben.

De werkvreugde van de sociaal werker - die eigenlijk een soort Sisyphus is - zit niet in tastbare resultaten, maar in volharding, verbinding en zoekend vooruitgang boeken, aldus Max Huber. Hij illustreert dit aan de hand van het thema 'zelfbeheer'.

Gewapend met stevige argumenten zat hij klaar achter de telefoon. Vastbesloten om zich nu niet af te laten afschepen, draaide hij het algemene telefoonnummer. Hij werd naar mij, de klachtenfunctionaris, doorverbonden. Na zijn verhaal aangehoord te hebben, benoemde ik dat ik het volledig met hem eens was en we samen naar een oplossing op zoek zouden gaan. Meneer wilde nog meer argumenten aandragen voor zijn klacht, maar ik herhaalde dat ik zijn klacht goed begreep en dat ik het fijn vond dat hij die met ons deelde. Hij was verbaasd en dat vond ik misschien nog wel het meest schrijnende aan de situatie, want hij had gewoon overduidelijk gelijk. Meneer vertelde mij over meerdere lopende rechtszaken met verschillende instanties. Hij had het gevoel dat er nooit iets met zijn klachten werd gedaan. Daarom ging hij zelfs door tot de rechtszaal. Zover gaan wij het niet laten komen, toch?!, vroeg ik hem.

'Ik werk bij de jeugdreclassering in Midden-Nederland en heb in mijn dagelijkse werk vooral te maken met dwarse pubers. Ik doe dit werk al vijftien jaar en durf wel te zeggen dat ik inmiddels een allround professional ben die het klappen van de zweep aardig kent. Maar ook dan sta je soms nog voor dilemma's.

Sociaal werkers hebben specifieke kennis en vaardigheden nodig om adequate hulp te kunnen geven aan afstandsmoeders en geadopteerden. Daaraan ontbreekt het hen nu nog vaak. De auteurs geven daar een verklaring voor en pleiten voor professionalisering van het werkveld.

Op 18 juli 2021 overleed Lou Jagt. Echtgenoot en 'samenwerkingspartner', zoals hij dat placht te noemen, van Nel Jagt. Daarmee verliest het sociaal werk en het maatschappelijk werk alweer een illuster pleitbezorger en icoon (na onder andere Margot Scholte in 2020 en Nico de Boer in 2019).

Wat is de specifieke deskundigheid van sociaal werkers? De auteurs profileren sociaal werkers in dit artikel als 'generalistisch specialisten in psychosociale stressreductie' en laten dat zien aan de hand van twee casussen uit de praktijk van het medisch maatschappelijk werk. De inzichten die dat oplevert gelden voor het sociaal werk in de volle breedte.

Na ruim twintig jaar bij de sociaal-werkopleidingen van Hogeschool Inholland te hebben gewerkt, start Richard de Brabander als lector van het lectoraat Dynamiek van de Stad. Veel sociaal werkers en studenten zullen hem kennen als de auteur van Van Gedachten Wisselen - filosofie en ethiek voor zorg en welzijn, anderen van Wie wil er nou niet zelfredzaam zijn? Over de mythe van zelfredzaamheid. In dit interview geeft hij zijn kijk op het werkveld en onderzoek.

Zorgprofessionals weten doorgaans weinig van de problematiek van moeders met een kind uit seksueel geweld en vinden het een lastig onderwerp om te bespreken. Vroege signalering en bespreekbaar maken zijn echter nodig voor de juiste hulp.

In Nederland is één op zes 16-plussers laaggeletterd. Het is dan ook alleszins waarschijnlijk dat sociaal werkers regelmatig laaggeletterden tegenkomen in hun werk. Toch is er in het werkveld betrekkelijk weinig aandacht voor.

In de dagelijkse hulpverleningspraktijk komt (v)echtscheidingsproblematiek vaak voor. Deze zowel ingrijpende als aangrijpende kwestie raakt de existentiële ervaring van alle betrokken partners en gezinsleden. Corrie Haverkort neemt de lezer mee in een ontluisterende wereld. Verdriet en verlies zijn er voelbaar aanwezig zijn. 'Ruzies, verwijten, woede, smeken, huilen, verontwaardiging, walging, machteloosheid, schaamte en schreeuwen zijn uitingsvormen waarmee de pijn van een scheiding uitgedrukt wordt.' Andere thema's zijn: recht doen aan elkaar, erkenning van de ander, luisteren naar het individuele levensverhaal, overtuigingen, het omzetten van 'transitiewoede' naar redelijkheid en geluk, kwetsbaarheid, rechtvaardigheid, loyaliteiten en loyaliteitsconflicten en het verkrijgen van inzichten door zelfreflectie.

Hoe zit het anno 2021 met het recht van een donorkind om te weten wie zijn of haar donor is? Dit jaar kwamen twee rechtszaken hierover volop in de publieke belangstelling. In dit artikel gaan we in op (veranderingen in) wetgeving over kunstmatige inseminatie met donorsperma (KID) en houden we beide rechtszaken tegen het licht. Het recht van een donorkind om te weten wie zijn/haar biologische vader is, lijkt aan belang te winnen.

We spraken Kevin Scholte, koppelaar bij gesloten jeugdinstelling De Koppeling in Amsterdam. Als lid van de BPSW en ambassadeur Jeugd zet hij zich in voor minder regels en meer ruimte voor creatieve oplossingen op de werkvloer. ‘Al die zorgvuldig uitgedachte kaders zijn mooi, maar we zullen op de werkvloer moeten kunnen doen wat werkt. En daarvoor hebben we ruimte nodig als mens en als professional.’