Terug naar 'normaal'. We waren er bijna, eind februari. Wat had ik graag over de zegeningen ervan geschreven en ook over de andere kant van de medaille. Voor mensen met een kwetsbare gezondheid betekent het einde van de maatregelen immers allesbehalve een feestje. Wat had ik graag geestdriftig willen schrijven over de nieuwe website waarop ons mooie vakblad inmiddels te vinden is.

In het pamflet De winst van het sociaal domein pleiten gemeenten voor samenwerking met het Rijk, met maatschappelijke partners en tussen gemeenten onderling. Die samenwerking zou zich moeten centreren rond drie thema's: bestaanszekerheid, gezond leven en kansengelijkheid. Het nieuwe kabinet lijkt het sociaal domein echter niet te willen benutten om de vraag naar steeds meer en specialistischer zorg te keren. Een gemiste kans, vindt onderzoeker Sandra Tax, maar het maakt ook de weg vrij voor lokale besturen om te bepalen hoe de verzorgingsstaat van de toekomst eruit gaat zien.

'Ik werk sinds zes jaar als ambulant hulpverlener vanuit de WMO voor een gemeente in het midden van Nederland. Sinds twee jaar doe ik dat als zzp-er. De vraag waarover ik graag eens collega's zou horen, kwam bij mij op naar aanleiding van de volgende casus.

Net nadat er in het land een zucht van opluchting had geklonken vanwege de versoepelde coronamaatregelen, was daar 'ineens' een oorlog. In onze achtertuin. Voor ons gevoel is zoiets sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer zo dichtbij ons geweest. Opnieuw is er angst, die niet alleen ons land, maar de hele wereld overspoelt. Niet langer betreft die het voor sommigen genadeloze virus, maar gaat die over de misschien wel vernietigender heerser van Rusland die iedereen, zacht gezegd, de stuipen op het lijf jaagt.

Sociaal werkers die willen aansluiten bij mensen met een andere dan hun eigen culturele achtergrond, moeten niet primair uitgaan van kennis van die andere cultuur of van 'argeloze empathie'. Dat leidt vaak tot onbegrip en misverstanden, stelt Jeroen Boekhoven. Antroplogische inzichten leren: met openheid, respect en oprechte interesse kom je veel verder.

Hoop en perspectief hebben is van belang voor alle mensen, niet in de laatste plaats voor cliënten in het sociale domein. De kracht die hoop kan bieden, krijgt niettemin te weinig aandacht in het vakgebied, vinden Goos Cardol en Lennie Haarsma. Zij begonnen een project rond hoop.

De ggz is een sterk afgebakend gebied waar professionals diagnoses stellen en aan specialistische symptoomreductie doen, maar zou in plaats daarvan drempelloos moeten samenwerken met het medische en het sociale domein, zegt psychiater en hoogleraar Jim van Os in zijn meest recente boek. 'Als je de sociale factor niet meeneemt in je werkwijze, blijft het dweilen met de kraan open.'

Praten en luisteren zijn belangrijke onderdelen van het werk van sociaal werkers. Volgens Ramon van Vught kunnen ze daarbij veel profijt hebben van specifieke gespreksvaardigheden. Hoe zijn oprechte belangstelling en empathie te vervlechten in een professionele sociaal constructieve dialoog? Van Vught geeft vier technieken daarvoor en gaat uitvoerig in op de theorie erachter.

In Deventer wordt sinds enige tijd geëxperimenteerd met zogeheten 'buurtconciërges'. Onderzoek naar deze vernieuwende manier van preventief werken stemt optimistisch.

Vincent Duindam zet zijn definitie van spiritualiteit ('het vinden van je diepste identiteit') naast zijn definitie van psychologie ('de beste versie van jezelf ontwikkelen'). Elders in het boek noemt hij spiritualiteit 'levenskunst'.

Wat kun je als sociaal werker leren van uitspraken in het tuchtrecht? Daarover lees je in de rubriek Tuchtrecht. In deze aflevering behandelen we een zaak waarin een jeugdbeschermer het verwijt krijgt zich niet neutraal te hebben opgesteld (20.293Ta). In het verlengde daarvan vertelt SKJ-directeur Jacky Stuifmeel over de oorspronkelijke bedoeling van het tuchtrecht én een recent gestarte pilot.

De verontwaardiging in Den Haag over de aan de toeslagenaffaire gerelateerde uithuisplaatsing van kinderen geeft blijk van weinig betrokkenheid bij de sector en van een slecht geheugen, betoogt Annemarie Meijers. Haastig ingevoerde wetten en ingrijpende bezuinigingen roepen de vraag op of onze overheid daadwerkelijk bereid is kinderen te beschermen. 'Deze uithuisplaatsingen zijn een direct gevolg van een drama dat onze politici zelf geregisseerd hebben.'

De Internationale Federatie van Sociaal Werkers (IFSW) hield op 15 maart een webinar over de oorlog in Oekraïne en de daaruit voortkomende humanitaire crisis in Europa. Er namen duizend mensen aan deel. Josien Hofs was één van hen en doet verslag. 'We kunnen dit niet alleen, help ons.'

Er is de laatste tijd veel aandacht voor de toenemende tekorten aan sociaal werkers. In de jeugdzorg verlaat jaarlijks meer dan twintig procent de sector, in de gehandicaptenzorg en de ggz zijn veel onvervulde vacatures en in de wijkteams loopt dat aantal ook steeds verder op. Een Utrechts onderzoek laat zien dat meer waardering van burgers voor het werk van onze professionals effect kan hebben op het behoud van professionals voor de sector.