Deze zomer schokte de dood van een maatschappelijk werker Vlaanderen. Hij werd omgebracht door degene bij wie hij thuiskwam om hulp te verlenen.
De schokgolf trilt ook na in de Nederlandse sociaal werk-gemeenschap. Het is onbevattelijk, en toch is het gebeurd. Dat dit een zeer uitzonderlijk situatie is, neemt niet weg dat geweld en intimidatie tegen sociaal werkers schrikbarend vaak voorkomt. Eerder legde onderzoek van de BPSW en RTL Nieuws de omvang van het probleem bloot. 97 procent van de 4 duizend ondervraagde sociaal werkers gaf daarin aan met verbaal geweld te maken te hebben, 90 procent met intimidatie en bijna 40 procent met fysiek geweld. Ik hoor soms hallucinante verhalen van sociaal werkers over hoe zij in hun werk geconfronteerd worden met agressie. Toch gaan ze meestal vrij snel over tot de orde van de dag. Ze stappen er overheen. Letterlijk: naar de volgende, over de drempel van de voordeur bij een nieuw huisbezoek. Maar ook psychologisch gaan ze bij zichzelf over een drempel heen. Soms met een bonzend hart in de keel, niet wetende wat zij achter de deur zullen aantreffen. Het geschonden vertrouwen in de medemens heeft tijd nodig om te herstellen. Nieuwe positieve ervaringen dekken de wond na verloop van tijd weer toe of werken helend. Het dagelijkse werk is bovendien vaak fijn, omdat je een positief verschil kunt maken in levens van mensen die in moeilijkheden verkeren. Maar daarin schuilt een gevaar. Intimidatie en geweld worden dan onderdeel van het werk, als part of the job. Het is een werkelijkheid die we nooit als normaal moeten gaan beschouwen. Daarom vroegen we expert en voormalig sociaal werker Laura Keesman om haar licht over dit onderwerp te laten schijnen.
Daarnaast aandacht in dit nummer voor belangrijke onderwerpen als discriminatie en racisme, ecosociaal werk en ethiek. En voor de opkomst van de buurtrechtbank, internationalisering en empowerment als wenkend perspectief om verder zichtbaar te maken wat je werk zo waardevol maakt. Met de nieuwe verkiezingen in aantocht ook een hartstochtelijk pleidooi van behandelaar en ervaringsdeskundige Paul Kreemers voor vertrouwen boven controle. Wat zou het toch geweldig zijn als we daarin de komende jaren weer een paar stappen kunnen maken: invulling geven aan vertrouwen gebaseerd op deskundigheid en doorleefde beroepswaarden, in plaats van onzinnige bureaucratie (er is ook zinvolle bureaucratie). Interessant in dat verband is een recent onderzoek naar de inzet van professionele richtlijnen in het sociaal werk. Hoe denken sociaal werkers daar zelf eigenlijk over? Thomas Kampen, Margo Trappenburg en Sebastian Abdallah doen er verslag van. Slijpt u vooral zelf uw gedachten aan de onderwerpen die er voor u toe doen. Daar is een vakblad voor.