Wisselcolumn
Aardig zijn is niet voor iedereen
Toen ik nog op school zat, in de jaren zestig en zeventig, was vriendelijkheid een eigenschap die sommige leerlingen hadden en andere niet. Dat was in het algemeen hoe ik de wereld beleefde: sommige kinderen zijn goed in wiskunde, andere niet. Die zijn slim in talen of geschiedenis. Ze hebben commercieel inzicht. Of ze zijn mooi, sportief, of grappig. Of vriendelijk dus, want ook dat was een talent dat niet iedereen bezat.
Verborgen voor de buitenwereld
Of er een woord bestond voor wat ze deed, wist ze toen niet en daar dacht ze ook niet over na. Eigenlijk leek niemand na te denken over dat wat zij uit pure noodzaak deed. Ook met wat voor haarzélf, als toen twaalfjarig kind, belangrijk was - je ontwikkelen, je plek vinden tussen leeftijdsgenoten - hield ze zich niet bezig, net zo min als de volwassenen om haar en het gezin waar ze uit kwam heen dat deden.
Column Onbetaalbaar
Ik weet nog goed dat ik, na een zorgmelding van de politie, gedurende een aantal maanden verschillende gesprekken voerde met een echtpaar, over hun relatieproblemen en het huiselijk geweld dat tussen hen plaatsvond. Het lukte maar niet om samen grip op de situatie te krijgen. Hun verslavingsgevoelige zoon zou volgens het echtpaar de oorzaak zijn van de vele ruzies. Dit was dan ook steeds het onderwerp van gesprek. Totdat ik een keer onverwacht op huisbezoek ging.
Opoffering
Sommige dingen ken je als tv-kijker beter in de Britse of Amerikaanse context dan in je eigen land. Het trouwformulier bijvoorbeeld. In Angelsaksisiche landen trouw je 'for better, for worse, for richer, for poorer, in sickness and in health, to love and to cherish, until parted by death'. Voor Nederland kon ik geen vergelijkbare beloftes vinden, maar mijn vermoeden is dat echtparen in ons land dit vaak ook zo voelen.
Professionele pijn
Het is lang geleden dat ik voor het eerst werd geconfronteerd met suïcide bij jongeren.
Moedig, hoopvol en strijdbaar
Net nadat er in het land een zucht van opluchting had geklonken vanwege de versoepelde coronamaatregelen, was daar 'ineens' een oorlog. In onze achtertuin. Voor ons gevoel is zoiets sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer zo dichtbij ons geweest. Opnieuw is er angst, die niet alleen ons land, maar de hele wereld overspoelt. Niet langer betreft die het voor sommigen genadeloze virus, maar gaat die over de misschien wel vernietigender heerser van Rusland die iedereen, zacht gezegd, de stuipen op het lijf jaagt.
Gezondheid is niet het enige wat telt
Halverwege de jaren nul werkte ik aan de Erasmus Universiteit als bijzonder hoogleraar Patiëntenperspectief. Dat betekende dat ik mij verdiepte in ervaringsverhalen van patiënten en in het wel en wee van patiëntenorganisaties.
De rek eruit
Volgens het onlangs verschenen SCP-rapport Verschil in Nederland wordt de structurele ongelijkheid tussen sociale groepen in Nederland steeds groter. Het toeslagensysteem heeft bijvoorbeeld een complexiteit die voor burgers die ervan zouden moeten profiteren te groot is.
Luisteren om te begrijpen
Gewapend met stevige argumenten zat hij klaar achter de telefoon. Vastbesloten om zich nu niet af te laten afschepen, draaide hij het algemene telefoonnummer. Hij werd naar mij, de klachtenfunctionaris, doorverbonden. Na zijn verhaal aangehoord te hebben, benoemde ik dat ik het volledig met hem eens was en we samen naar een oplossing op zoek zouden gaan. Meneer wilde nog meer argumenten aandragen voor zijn klacht, maar ik herhaalde dat ik zijn klacht goed begreep en dat ik het fijn vond dat hij die met ons deelde. Hij was verbaasd en dat vond ik misschien nog wel het meest schrijnende aan de situatie, want hij had gewoon overduidelijk gelijk. Meneer vertelde mij over meerdere lopende rechtszaken met verschillende instanties. Hij had het gevoel dat er nooit iets met zijn klachten werd gedaan. Daarom ging hij zelfs door tot de rechtszaal. Zover gaan wij het niet laten komen, toch?!, vroeg ik hem.
Arbeidsethos
Voor de coronacrisis werkte ik in een organisatie met een hoog arbeidsethos. Daaronder verstonden wij: je meldt je niet ziek als anderen op je rekenen. In ons geval waren die anderen studenten of collega's. In andere organisaties gaat het om collega's en patiënten, leerlingen, klanten of cliënten. Als iemand echt erg ziek is (buikgriep, hoge koorts, of een heel serieuze aandoening als kanker) kan die persoon natuurlijk niet naar z'n werk. Maar als je je een beetje gammel voelt (verkouden, beetje keelpijn, beetje grieperig, beetje hoofdpijn) zet je je schrap. Je slikt paracetamol, doet je werk, gaat daarna naar huis en hoopt dat je het kunt volhouden tot het vrije weekend.
