Estée Gerritsen (24) is als pedagoge gespecialiseerd in handicapacceptatie. Ik help kinderen en tieners bij het hebben van een beperking. Bij dat proces betrek ik vaak de ouders en de rest van het gezin.’ De hulpvraag kan divers zijn, legt ze uit.

‘Maar het begint vaak met het erkennen van de handicap.’ Neem het meisje uit een ‘heel warm gezin’ dat ze begeleidde. ‘Zij heeft twee jongere broers en merkte op een gegeven moment dat die haar op meerdere vlakken voorbij-gingen in competenties. Dat ging om lichamelijke vaardigheden, maar ook om de lesstof op school, zoals taal en rekenen. Zij zat op het speciaal onderwijs, haar broertjes niet. Bij haar was nooit het gesprek gevoerd waarom ze op een andere school zat, wat dat inhield en hoe dat kon.’

De pedagoge is dit traject met haar aangegaan. ‘Een heftig proces, maar heel mooi omdat de puzzelstukken voor haar op hun plek vielen. Ze ging inzien dat haar handicap de reden was waarom dingen anders liepen en dat ze zichzelf geen verwijten hoefde te maken. Dat gaf zóveel meer vrijheid. Er kwam een hele mooie ontwikkeling op gang.’

Bekrachtigen

Ook de ouders weten zich niet altijd goed raad met de handicap van hun kind, weet de sociaal werker. ‘Voor hen is het soms moeilijk om op een positieve manier uit te leggen wat de beperking precies is. Dat luistert heel nauw, want wanneer je het benadert vanuit een beperkende gedachte, heeft dat weerslag op het kind. Het is dus heel belangrijk hoe het gebracht wordt. Vaak doe ik dat samen met of voor hen.

Haar werk bestaat overigens niet alleen uit het helpen accepteren van de handicap, maar voor een groot deel ook uit het bekrachtigen van het kind. ‘Dat gaat over veerkracht en empowerment. Wat is er wel in plaats van wat kan er niet? Welke mogelijkheden en kwaliteiten zijn er? Het draait in feite om levensgeluk; het allerbelangrijkste wat er is in mijn ogen. Het mooie is dat met de juiste interventies de impact heel groot kan zijn, en van invloed op de rest van iemands leven.’

‘Kijk vooral naar wat wél in plaats van wat niet kan’

Beperking

De Jeugdprofessional van het Jaar 2023 weet waarover ze praat, zelf heeft zij ook een lichamelijke beperking. Door zuurstoftekort tijdens haar geboorte liep ze een hersenbeschadiging op, genaamd Cerebrale Parese (CP). Dat betekent dat de hersenen niet goed samenwerken met de spieren, wat zich bij haar met name uit in een instabiele motoriek. ‘Iets vastpakken met mijn handen is bijvoorbeeld lastig, en lopen kost veel energie.’

Estée is zelf in haar jeugd op een ‘heel relaxte manier’ ondersteund door haar ouders en omgeving. ‘Ik heb me eigenlijk nooit beperkt gevoeld als kind. Zo kon ik in groep 1 van de basisschool nog niet lopen en kroop ik door het klaslokaal. Ik deed dingen op een  andere manier, maar dat was nooit een probleem.’

Enorm gepest

Toch kwam er een omslag; een zwarte periode in haar leven. Ze is enorm gepest in groep 8. ‘Ik had altijd veel vriendinnen en vond school heel leuk. Totdat er een jongen kwam die mij ging nadoen: hoe ik liep, hoe ik bewoog. Dat was heel confronterend, ik werd me ineens heel bewust van mijn beperking en dat ik anders was. Het erge was dat de hele klas meedeed, zelfs mijn beste vriendin. Ik ging me onveilig voelen en wilde niet meer naar school. Ik haatte mijn beperking en wou ervan af.’

Toen ze even later naar de havo ging, dreigde het daar aanvankelijk ook moei- lijk te worden. ‘Maar het liep gelukkig anders. Ik kreeg er veel vrienden en had een fijne tijd. Wat ook hielp is dat ik in mijn examenjaar ben gescout voor de para-dressuur en geselecteerd voor de paralympische spelen in Rio de Janeiro. Die positieve ervaringen maakten dat ik mijn beperking kon accepteren. Het is pas een probleem als ik er zelf een probleem van maak, realiseerde ik me.’

Mindset

Mensen vroegen haar regelmatig hoe het kon dat ze zo straalde en altijd kansen zag, ondanks haar beperking. ‘Dat heeft mij aan het denken gezet. Uit-eindelijk wist ik: ik wil jongeren met een handicap helpen en hen laten zien dat het je geluk niet in de weg hoeft te staan. Dat is de reden waarom ik sociaal werker ben geworden en mijn eigen praktijk Gelukkig Uniek ben gestart.’ In haar ogen zou elk kind met een handicap de juiste hulp moeten ontvangen. ‘Daarom vind ik het belangrijk dat er meer kennis komt over handicapacceptatie, want die is er in mijn ogen nog te weinig.’ Om haar eigen ervaringen en expertise te delen, geeft zij daarom trainingen en lezingen aan andere sociaal werkers en zorgprofessionals in het werkveld. Ze schuwt daarbij niet de collega’s in het vak een spiegel voor te houden. ‘Wat ik duidelijk wil maken, is dat handicapacceptatie sterk samenhangt met iemands mindset, inclusief die van de professionals zelf. Kijk vooral naar wat wel kan en wat iemand graag wil in plaats van uit te gaan van een probleem. Richt je op de essentie, levensgeluk, dan kunnen er mooie dingen gebeuren.’